UORDEN DA SCOULA DA LA VSCHINAUNCHA DA ZUOZ

I. DISPUSIZIUNS GENERELAS
Basand sülla constituziun cumünela da Zuoz dals 8 december 2010 e l'artichel 20 da la ledscha da scoula chantunela dals 21 marz 2012 relascha la vschinauncha da Zuoz il seguaint uorden da scoula:
Art. 1
BötLa scoula publica sustegna ils genituors tar l'educaziun dals iffaunts per promouver ün saun svilup spiertel, mentel, culturel, linguistic e corporel. Ella promouva il güdicher cun saun inclet, las forzas creativas e'l savair dals iffaunts. Impü svaglia ella l'interess e l'incletta pels conumauns e l'ambiaint e güda a furmer sün basa cristiauna persunas independentas e consciaintas da lur respunsabilited invers la generalited.
Art. 2
Egualited da las schlattasDenominaziuns da persunas, funcziuns e professiuns in quist uorden as refereschan sün tuottas duos schlattas, per quaunt cha nu resulta ünguott'oter dal sen da la constituziun.
Art. 3
OrganisaziunLa vschinauncha da Zuoz organisescha e maina la scoula primara cun 6 classas e classas pitschnas integredas. Il s-chelin ot cun scoula reala, scoula secundara e classas pitschnas integredas vain mno dal consorzi da scoula "La Plaiv Suot Funtauna Merla" (SFM) al quêl fo part eir Zuoz. La Plaiv SFM regla la gestiun da quistas scoulas in tschantamaints correspundents. La vschinauncha da Zuoz po as parteciper ad üna scoula da pedagogia curativa seguond contrat speciel.
Collavuraziun cun Madulain Ils scolars da la vschinauncha da Madulain frequaintan las scoulas da Zuoz in basa ad üna cunvegna traunter las duos vschinaunchas. Quista es d'adatter mincha 3 ans a las exigenzas dal temp.
Art. 4
Collavuraziun cun MadulainCun la mera d'amegldrer la scoula e da raziunaliser la gestiun, po la vschinauncha s'unir ad üna cumünaunza chi ho per bot d'organiser u mner eventuelmaing eir scoulas spezielas (art. 1 da l'uorden executiv da la ledscha chantunela da scoula).
Art. 5
ConsorzisCun la mera d'amegldrer la scoula e da raziunaliser la gestiun, po la vschinauncha s'unir ad üna cumünanza chi ho per böt d'organiser u mner eventuelmaing eir scoulas specielas (art. 1 da l'uorden executiv da la ledscha chantunela da scoula).
Art. 6
Lingua d'instrucziunLa lingua d'instrucziun scritta e discurrida es il rumauntsch puter. La vschinauncha sustegna la traducziun da mezs d'instrucziun in rumauntsch puter.
Art. 7
DüredaLa düreda da l'an da scoula vain fixeda dal cussagl da scoula in basa a la ledscha chantunela da scoula. Tenor cunvegna ed in coordinaziun culs cussagls da scoula da la regiun decida il cussagl da scoula davart dal plan d'instrucziun e da vacanzas. Da Nadel e da prümavaira sun da fixer almain ün'eivna da vacanzas. Vacanzas nu paun surpasser desch eivnas in fila. Il temp d'instrucziun düra minch'eivna tschinch dis, da lündeschdi fin venderdi. La partecipaziun al Chalandamarz ed al Bö-schin ais obligatoria.
Art. 8.
Temp d'instrucziunIl cussagl da scoula fixescha ils temps d'instrucziun da mincha di confuorm a las ordinaziuns da la ledscha da scoula chantunela. Il temp d'instrucziun da minch'eivna as drizza zieva las ordinaziuns da la ledscha da scoula chantunela.
Art. 9
AbsenzasIl cussagl da scoula regla l'uorden da las absenzas.
Art. 10
LocalitedsLa vschinauncha da Zuoz metta a dispusiziun a las scoulas las localiteds vulidas e pissera per lur mantegnimaint. Respunsabel pel mantegnimaint es il cussagl cumünel.
II. IL CUSSAGL DA SCOULA
Art. 11
CumposiziunIl cussagl da scoula as cumpuona dad 1 commember effectiv per Zuoz, impü 1 commember effectiv per la vschinauncha da Madulain. Il depüto dal decasteri "educaziun" dal cussagl cumünel da Zuoz es commember d'uffizi e surpiglia il presidi dal cussagl da scoula.
Art. 12
ElecziunIl commember dal cussagl da scoula da Zuoz es reelegibel, ma na pü lönch cu per trais triennis. Las dispusiziuns da la constituziun cumünela velan eir per la cumposiziun dal cussagl da scoula.
Art. 13
Düreda d'uffiziIl commember dal cussagl da scoula da Zuoz es reelegibel, ma na pü lönch cu per trais triennis. Las dispusiziuns da la constituziun cumünela velan eir per la cumposiziun dal cussagl da scoula.
Art. 14
Constituziun, LinguaIl cussagl da scoula as constituescha svess. Las tschantedas dal cussagl da scoula dessan gnir mnedas in lingua rumauntscha, confuorm a l'art. 6 da la constituziun.
Art. 15
OrganisaziunIl cussagl da scoula vain convocho tres il president da cussagl da scoula e que uschÈ suvenz scu cha'ls affers pretendan quetaunt. Tenor giavüsch da duos cusgliers u dal mneder da scoula es il president oblio da convocher üna radunanza extraordinaria. A las tschantedas dal cussagl da scoula piglia part per regla il mneder u ün rapreschantant da la magistraglia. El ho vusch consultativa e cumpiglia il protocol da las trattativas.
Art. 16
Abilited da decider Il cussagl da scoula po trer decisiuns be scha sun preschaints almain duos commembers. In cas da parited da vuschs decida il president dal cussagl da scoula.
Art. 17
Dovairs e Cumpetenzas La survagliaunza da las scoulas e da la scoulina vain affideda al cussagl da scoula, confuorm a la ledscha chantunela da scoula e la ledscha chantunela da scoulina. El accumplescha tuot ils dovairs sül champ scolastic, scha quels nu suottastaun ad ün'otr'instanza, seguond quist uorden da scoula e l'uorden da disciplina. Cul böt da promouver üna gestiun optimela da l'instrucziun e da las activiteds in scoula sun que, observand il büdschet aderieu, specielmaing: 1. Promouver la collavuraziun traunter la scoula e'ls genituors. 2. Appruver ils uraris da scoula e'ls arrandschamaints da scoula e da sport, sün proposta dal mneder. 3. Survaglier il provedimaint per scolars in bsögn sociel. 4. Appruver congedis per la magistraglia in cas da conferenzas, cuors ed occupaziuns our d'servezzan ed occupaziuns secundaras. 5. Confermer substituziuns per magisters in cas dad absenzas da pü lungia düreda. 6. Conceder congedis per scolars tenor uorden d'absenzas. 7. Tratter cas discipliners pü agravants u criminels seguond l'uorden da disciplina cumünel u l'uorden penel chantunel e chastier absenzas da scoula seguond l'artichel 55 da la ledscha chantunela da scoula. 8. Preparer d'an in an il preventiv per las scoulas e suottametter quel al cussagl cumünel per l'incorporer i'l büdschet cumünel. A reguard spaisas extraordinarias ho il cussagl da scoula la cumpetenza fin a frs. 2'000.-- per cas in üna seduta u fr. 4'000.-- in duos sedutas, però maximel frs. 10'000.-- l'an. La gestiun finanziela e l'intera contabilited, chi concerna las scoulas, sto in cumpetenza da l'administraziun cumünela. 9. Appruver la spartiziun e l'attribuziun da classas tenor proposta dal mneder. 10. Permetter da surder iffaunts surdumandos a la classa pitschna, cumpigliand la quantited necessaria d'uras d'instrucziun da sustegn. 11. Survaglier la promoziun linguistica illa lingua d'instrucziun per iffaunts da lingua estra. 12. Survaglier l'integraziun d'iffaunts cun impedimaints i'l sistem da scoula e scoulina dal chantun Grischun. 13. Survaglier imsüras pedagogicas-terapeuticas tenor l'Uffizi per la scoula populera e da sport. 14. Permetter imsüras per promouver iffaunts suotdumandos. Impü po il cussagl da scoula suottametter, per mauns dal cussagl cumünel, propostas per persunas adattedas chi daun sustegn a tels iffaunts. 15. Appruver mezs d'instrucziun, impustüt in connex cun l'adöver excepziunel da mezs d'instrucziun in rumauntsch grischun. 16. Il cussagl da scoula po deleger singuls da quists dovairs ad ün mneder da scoula. Tuot la respunsabilited resta però i'l dovair dal cussagl da scoula. Il quadern da dovairs relativ stu gnir appruvo dal cussagl da scoula per mauns dal cussagl cumünel. Il cussagl da scoula fo la proposta per mauns dal cussagl cumünel a reguard la tscherna dal mneder da scoula. 17. Visitas in scoula düraunt l'an scolastic sun giavüschedas, impustüt sün proposta dal mneder da scoula.
Art. 18
President dal cussagl da scoulaIl president dal cussagl da scoula ho impustüt ils seguaints dovairs e las seguaintas cumpetenzas: 1. rapreschainta il cussagl da scoula 2. survaglia: a) al cumanzamaint da l'an da scoula la spartiziun da las classas tenor las decisiuns dal cussagl da scoula; b) l'intera gestiun da scoula, impustüt l'observaziun da l'urari e da las uras d'instrucziun; 3. executescha l'examinaziun tar cas disciplinarics; 4. prepara las fatschendas dal cussagl da scoula e pissera per l'execuziun da las decisiuns trattas. Il president dal cussagl da scoula po trer decisiuns in cas urgiaints. La decisiun tratta stu però gnir aderida definitivmaing dal cussagl da scoula, scha pussibel illa prosma tschanteda.
Art. 19
Gestiun Nouv suot artichel 25.
Art. 20
Tschernas magisters Il cussagl da scoula insembel cul respunsabel pel persunel da la vschinauncha fo propostas per tscherner, licenzcher ed appruver magistras e magisters per mauns dal cussagl cumünel (art. 51 da la constituziun cumünela).
Art. 21
Organisaziun, uraris, uordens, reglamaints Per tratter dumandas chi reguardan la müdeda da l'organisaziun scolastica, l'introducziun da nouvs geners da scoula, ils uraris, scu eir per relascher uordens speciels (per exaimpel: uorden da disciplina, uorden executiv per la scoulina, uorden da chesa da scoula e reglamaint d'adöver per ils implaunts da scoula, reglamaint da promoziuns e d'attestats) stu il cussagl da scoula as consulter cul cussagl cumünel e cun la magistraglia. Ils magisters paun gnir invidos a las tschantedas. Els haun vusch consultativa.
Art. 22
Structura da gestiun Resguardand la chüra optimela e la promoziun linguistica divergescha in quist uorden la structura da gestiun da la ledscha chantunela. Las classas vegnan in regla spartidas tenor il princip seguaint: 1. Per classas singulas es la cifra da scolars maximela 24 iffaunts; 2. Classas singulas cun pü poch cu 15 scolars sun dad eviter. Classas suot 10 scolars sun da fusiuner. 3. Classas fusiunedas nu dessan cumpiglier dapü cu 18 scolars. 4. Be classas interas dessan gnir fusiunedas. A paun gnir fattas excepziuns tar la spartiziun pustüt tar classas na omogenas e pretensiusas u in cas da problems finanziels da la vschinauncha. La scoula primara dispuona d'ün mneder da scoula chi'd es la persuna da contact traunter la magistraglia e'l cussagl da scoula e chi ho la cumpetenza e l'oblig d'exeguir las lezchas surdedas seguond il quadern da dovairs. Quist quadern da dovairs fuorma üna part integrela dal contrat da servezzan individuel.
III. ILS MAGISTERS
Art. 23
Impiego Ils magisters tschernieus dvaintan funcziunaris da la vschinauncha. Lur dovairs in quista funcziun sun specifichos illa ledscha chantunela da scoula. L'uorden chantunel davart la salarisaziun dals magisters fuorma üna part integrela dal contrat da servezzan individuel. Per occupaziuns secundaras es da drizzer la dumanda al cussagl da scoula.
Art. 24
Salari La remuneraziun dals magisters as basa sün las normas relativas da la ledscha chantunela da scoula. Eventuelas müdedas da la düreda da l'an da scoula sun da resguarder. La vschinauncha da Zuoz as resalva da relascher ün egen uorden da persunel. Tel valess eir per la magistraglia.
Art. 25
Dovairs La magistraglia fuorma ün collegi chi vain rapreschento tres il mneder da scoula invers las autoriteds. La magistraglia, insembel cul cussagl da scoula, sustegna ils genituros ill'educaziun dals iffaunts, confuorm a l'art. 1. La magistraglia visescha tuot ils quints da spaisas a maun dal president dal cussagl.
IV. GENITUORS E SCOLARS
Art. 26
Düreda da la scoula L'oblig da frequenter la scoula es defino tenor ledscha chantunela da scoula correspundenta.
Art. 27
Disciplina Ils genituors sun respunsabels cha lur iffaunts frequaintan regulermaing l'instrucziun ed as suottamettan a las dispusiziuns da l'uorden da disciplina.
V. SGURAUNZAS E PROVEDIMAINT SOCIEL
Art. 28
Sgüraunzas La vschinauncha conclüda las sgüraunzas prescrittas per scolars e magisters confuorm a la ledscha chantunela. La vschinauncha es autoriseda da conclüder eir otras sgüraunzas chi dvaintan necessarias.
Art. 29
Meidi, daintist, psicolog, logoped Il servezzan da meidi scolastic, la chüra da daints scu eir il servezzan da consultaziun psicologica e logopedica sun d'organiser confuorm a las prescripziuns federelas e chantunelas. Il cussagl da scoula es respunsabel, cha las dispusiziuns in merit vegnan executedas in perfet uorden ed ho da numner il meidi ed il daintist da scoula. A velan las dispusiziuns dal contrat regiunel per la logopedia e legastenia, eui. (in vigur daspö ils 1. settember 1989) scu eir quellas dal reglamaint cumünel per la chüra dals daints.
VI. INSTRUCZIUN COEDUCATIVA
Art. 30
Lavuors manuelas Cunfuorm a las prescripziuns da la ledscha chantunela da scoula pissera la vschinauncha eir per l'instrucziun coeducativa per lavuors manuelas e zambrager per mattas e mats. La vschinauncha metta a dispusiziun ils locals bsögnaivels.
VII. LA SCOULINA
Art. 31
Gestiun La vschinauncha maina üna scoulina da lingua rumauntsch-putera. La survagliaunza vain affideda al cussagl da scoula, confuorm a la ledscha chantunela da scoulina ed al uorden executiv per la scoulina da Zuoz.
VIII. DISPUSIZIUNS FINELAS
Art. 32
Recuors Plaunts cunter la magistraglia stöglian gnir inoltros in scrit al cussagl da scoula. Plaunts cunter decrets chi reguardan la promoziun u la na-promoziun sun d'inoltrer dals pertuchos infra 10 dis a l'inspectorat da scoula respunsabel. Quel decidaro a reguard zieva avair consulto il cussagl da scoula. Cunter sia decisiun po gnir fat recuors infra 10 dis al Departamaint d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambiaint. Quel decida definitivmaing. Cunter decisiuns e dispusiziuns dal cussagl da scoula po il pertucho recuorrer infra 30 dis a partir da la comunicaziun in scrit al Departamaint d'educaziun chantunel, scha la ledscha nu prevezza ünguotta cuntrari. Cunter decisiuns dal president da scoula po il pertucho recuorrer infra 14 dis a partir da la comunicaziun in scrit al cussagl da scoula.
Art. 33
Dret subsidiaric Per tuot las dumandas chi nu sun regledas in quist uorden da scoula, velan la ledscha chantunela da scoula e las ulteriuras ledschas superiuras.
Art. 34
Entrer in vigur Quist uorden da scoula rimplazza l'uorden da scoula dals 11 favrer 2009 ed aintra in vigur tres decisiun da la radunanza cumünela e cun l'appruvaziun tres il Departamaint d'educaziun, cultura e protecziun da l'ambiaint dal chantun Grischun. La radunanza cumünela dals 3 avuost 2011 ho accepto quist uorden.